Zielnik i podstawowe zasady jego tworzenia
Zielnik, lub herbarium (herba - zioło) jest to zbiór opisów, stworzony ręcznie lub wydrukowany, kolekcja zdjęć lub nawet części ziół i zasuszonych roślin.
Jak się tworzy taki zbiór?
Rośliny lub zioła są zbierane do zielnika zaraz po zbiorze.
Rozkładane są między dwiema papierowymi kartkami chłonącymi wilgoć. W ten sposób wysuszone rośliny zachowują często swój kształt a nawet kolor. Aby zielnik był trwały i zabezpieczony przed szkodnikami, jest przechowywany w bardzo niskiej temperaturze, regularnie mrożony i pokrywany środkami owadobójczymi.
Wysuszone rośliny lub zioła są przypinane lub przyklejane na poszeregowane i opisane arkusze papieru.
Ponadto, arkusze lub całe zielniki mogą być segregowane grupowo lub tematycznie. Jeśli chodzi o opis etykiet, zawierają one gatunek, nazwę naukową i pospolitą, sposób uprawy oraz ewentualnie datę zbioru, miejsce zbioru etc. Tak sporządzone herbarium opisane jest zazwyczaj nazwiskiem twórcy.
Edukacja
Zielnik to kolekcja zasuszonych roślin ze szczegółowym opisem ich pochodzenia i właściwości. Jeszcze kilka lat temu dzieci bardzo często przygotowywały zielniki w szkołach, w ramach lekcji biologii i poznawania kolejnych gatunków roślin. Dziś raczej odchodzi się od tego zwyczaju. Być może warto do niego wrócić i wspólnie z dziećmi przygotować Wasz własny zielnik? Nie jest to trudne, a z pewnością dostarczy Wam wiele zabawy.
Jak zrobić zielnik z dzieckiem?
W pierwszej kolejności powinniście zdecydować, jakiej tematyki będzie dotyczył Wasz zielnik. Możecie na przykład zatytułować go „medycyna naturalna i ziołolecznictwo” i kolekcjonować w nim zioła o właściwościach leczniczych. Możecie też przygotować zielnik poświęcony konkretnemu miejscu, na przykład łące, którą często odwiedzacie.
Kolejny etap to zbieranie materiałów. Musicie wybrać się na spacer i pozbierać rośliny, które umieścicie w swoim zielniku. Zielniki powinny przedstawiać rośliny w różnych stadiach rozwoju, dlatego jeden spacer to za mało, by je w całości uzupełnić. W miarę upływu czasu i dojrzewania poszczególnych roślin będziecie uzupełniać swój dziennik o kolejne eksponaty.
Aby zwiększyć ich trwałość, rośliny przed wklejeniem do zielnika powinny być starannie zasuszone. Najlepiej jeśli umieścimy je między kartami książki, obkładając z obu stron gazetą lub bibułką. Po uzupełnieniu zielnika bibułki również powinny znajdować się między jego kartami, by chłonąć wilgoć. Ostatni etap to rozpoznawanie roślin i przygotowywanie ich opisów. Najłatwiej opierać się przy tym na specjalistycznej literaturze z dziedziny botaniki bądź skorzystać z pomocy internetu.